Jak pokonać stres? Poznaj 9 skutecznych sposobów

Słowo stres pochodzi od angielskiego wyrażenia stress oznaczającego nic innego jak stan napięcia. W psychologii pojęcie to definiowane jest jako relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki, a sytuacją, w której musi spełnić określone wymogi, by zrealizować cel. Stres związany jest z brakiem równowagi psychofizycznej, stanem podenerwowania oraz działania ukierunkowanego na przetrwanie. Zgodnie z definicją, stres może być bodźcem, reakcją lub procesem.

Skąd się bierze stres? Przyczyn jest cała masa, a odpowiedź powinna brzmieć: ze wszystkiego. To, jak łatwo mu się poddajemy, zależy, po pierwsze, od naszej psychiki, a po drugie, od czynników zewnętrznych (środowiskowych). Pewne sytuacje w naszym życiu są bardziej, drugie – mniej stresogenne. Jak pokonać stres? O tym za chwilę, przyjrzyjmy się dokładniej jego źródłom.

nadmiar obowiązków, których boimy się, że nie wykonamy w określonym czasie,

ważny egzamin,

jazda samochodem w trudnych warunkach,

zmiana bądź utrata pracy,

śmierć bliskiej osoby,

zmiana godzin lub warunków pracy,

święta, urlop, wakacje,

ślub bądź rozwód,

narodziny dziecka,

wystąpienie publiczne,

pierwsza randka,

spotkanie biznesowe.

Powyższa lista przyczyn stresu mogłaby ciągnąć się jeszcze długo. Skoro jednak już się z nią zapoznałaś, być może doszłaś do sedna, a mianowicie głównej przyczyny stresu. Jest nią lęk. W każdej z wymienionych sytuacji boimy się oceny ze strony innych, własnej nieporadności, zmian czy odpowiedzialności. W związku z lękiem, nasz organizm uruchamia mechanizmy obronne zarówno w naszym ciele (np. produkcja adrenaliny) jak i umyśle. Sztuką jest opanować te procesy i wykorzystać tak, by działały na naszą korzyść.

Jakie są objawy stresu? Nie każdy reaguje na niego tak samo. Podczas, gdy jednym będą pociły się ręce, wzrok uciekał na wszystkie strony, a oni sami staną się widocznie podenerwowani, inni będą tłumili napięcie w milczeniu. Pomimo różnic w przeżywaniu stresu, istnieje kilka wspólnych dla każdego objawów stresu. Są to m.in.:

Wszystkie te objawy zaburzają homeostazę, czyli równowagę w naszym organizmie. Niosą za sobą także określone skutki stresu, szczególnie gdy jest on długotrwały. Wymienić wśród nich należałoby takie, jak:

Szczególnie niebezpiecznymi skutkami stresu jest popadnięcie w zachowania autodestrukcyjne: uzależnienia, depresję czy kompulsywne zachowania prowadzące do chorób i konfliktów. W takich przypadkach wymagana jest już pomoc bliskich oraz specjalisty.

Bardzo niebezpiecznym stanem jest stres oksydacyjny, prowadzący m.in. do rozwoju nowotworów oraz będący przyczyną wielu innych groźnych chorób. Narażone są na niego osoby żyjące w długotrwałym napięciu oraz prowadzące niezdrowy tryb życia, m.in. nieprawidłowo się odżywiające. Dlaczego jest tak niebezpieczny?

Stres oksydacyjny to inaczej obciążenie tlenowe – stan, gdy zaburzona zostaje równowaga pomiędzy utleniaczami a antyutleniaczami w naszym organizmie. Oznacza to, że nasz organizm zaczyna nieprawidłowo oddychać, a do komórek nie zostaje dostarczona odpowiednia ilość tlenu. Poprzez to dochodzić może do uszkodzeń w ich strukturze oraz nieprawidłowych procesów metabolicznych, prowadzących do mutacji. Taka sytuacja jest idealna dla rozwoju nowotworów. Jakiś czas temu pisaliśmy o tym, w jaki sposób zadbać o siebie holistycznie, co powinno też częściowo Cię wspierać przed jego wystąpieniem.

Stres oksydacyjny powoduje, że antyoksydanty (przeciwutleniacze) nie mogą hamować destrukcyjnego działania utleniaczy (wolnych rodników). Do tych pierwszych należą m.in. witaminy A, C, E, karotenoidy i poliflenole. Nie są one syntezowane w naszym organizmie i muszą być dostarczane do niego z pożywieniem.

Skutki stresu oksydacyjnego to wspomniane zachorowania na nowotwory, lecz również miażdżyca, zawały serca, udar mózgu, czerniak, choroba Parkinsona i Alzheimera, a także choroby płuc, żołądka, układu moczowego czy każdego innego układu i narządu.

Na stres jesteśmy narażeni praktycznie wszędzie. Jak sobie z nim radzić w poszczególnych sytuacjach? Stres w pracy powodowany jest najczęściej nadmiarem obowiązków bądź stopniem trudności ich wykonania. W szkole to z kolei sprawdziany, stres przed egzaminami, a także wystąpienia na forum klasy lub podczas apelu. Niemniejszy bywa  stres przed ślubem, który jest przecież jednym z najważniejszych i najbardziej stresujących momentów w naszym życiu. Kobiety powinny także uważać na stres w ciąży, ponieważ ma on wpływ zarówno na nie, jak i na dziecko.

Czy w obliczu bycia pod ostrzałem stresu z każdej strony można wyciągnąć jakieś pozytywy? Warto wiedzieć, że istnieje coś takiego jak stres pozytywny, określany jako eustres. W odróżnieniu od tzw. złego stresu (dystres), eustres jest jednym z typów reakcji na wzmożone napięcie, prowadzącym do działania, motywującym do wysiłku i stawienia czoła wyzwaniu. W efekcie prowadzi do pozytywnych, korzystnych dla nas rezultatów.

Dystres paraliżuje i demotywuje. Eustres jest motorem napędowym ludzkich działań. Sprzyja zdrowej rywalizacji, umożliwia koncentrację na problemie, poznawanie siebie oraz – w razie powodzenia w osiągnięciu celu – podwyższanie poczucia własnej wartości. Aby stres był skuteczny (pozytywny), powinien być umiarkowany, tzn. nie stawiać jednostce zbyt dużych wymagań, którym nie jest ona w stanie sprostać. Inaczej mamy już do czynienia ze stresem negatywnym.

Kiedy stres motywuje do działania? Przede wszystkim musi przynosić realne korzyści w postaci nagrody. Jeżeli człowiek musi wykonać wymagającą wysiłku pracę i nie otrzyma za nią żadnej gratyfikacji, prawdopodobnie straci motywację. Istnieją osoby zdeterminowane na tyle silnie, że potrafią kilkukrotnie podjąć starania bez rezultatu wierząc, że nagroda pojawi się w dalszej przyszłości, jednak jeżeli po dłuższym okresie jej nie otrzymają, wysoce prawdopodobne jest, że zaniechają działań. Stres pozytywny jest nam zatem  potrzebny, by wyjść z monotonii i strefy komfortu oraz osiągać więcej w życiu. Ważne, by nie przesadzać z postawionymi sobie wymaganiami.

Na radzenie sobie ze stresem każdy ma własne metody, mniej bądź bardziej sprawdzone. Jak skutecznie pokonać stres? Z pewnością nie cudowną tabletką z reklamy. To oszukiwanie organizmu i ryzyko uzależnienia. Poznaj 9 skutecznych i zdrowych metod, dzięki którym opanujesz napięcie oraz sprawisz, by stres działał na Twą korzyść.

Chris Bayley, który dużą część swojego życia poświęcił na prace nad zwiększaniem produktywności, w książce Projekt: Produktywność opisuje wyniki badań przeprowadzonych w 2015 roku przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne. Związane były one ze skutecznym radzeniem sobie ze stresem. Wyraźnie wskazują na to, że półśrodki typu zakupy, używki, hazard, czy jedzenie nie dadzą nam trwałych efektów złagodzenia stresu, a wręcz mogą go potęgować. Natomiast wszystkie zalecane przez ATP 9 metod na to, jak pokonać stres, istotnie zmniejsza w naszym organizmie poziom kortyzolu – hormonu wytwarzanego w reakcji na stres.

9 metod radzenia sobie ze stresem:

Jeżeli nie wiesz jeszcze, jak pokonać stres, wykorzystaj którąś z tych metod. Bez względu na to, jaką zdecydujesz się wybrać, uda Ci się przełączyć mózg na tryb swobodnego działania czyli takiego, które nie jest uwarunkowane stresem.