Żylaki nóg – pozbądź się ich! Nie wstydź się latem

Żylaki kończyn dolnych, potocznie określane żylakami nóg, łatwo poznać. To charakterystyczne, workowate lub wrzecionowate, poszerzone żyły pojawiające się głównie w okolicach łydek. Występują częściej u kobiet niż u mężczyzn i pojawiają raczej po 40. roku życia. Żylaki nóg są chorobą układu krążenia i wymagają leczenia.

Żylaki kończyn dolnych, potocznie określane żylakami nóg, łatwo poznać. To charakterystyczne, workowate lub wrzecionowate, poszerzone żyły pojawiające się głównie w okolicach łydek. Występują częściej u kobiet niż u mężczyzn i pojawiają raczej po 40. roku życia. Żylaki nóg są chorobą układu krążenia i wymagają leczenia.

Co powoduje żylaki nóg? Przyczyn jest kilka. Przede wszystkim należałoby zacząć od podziału ze względu na czynniki powodujące ich rozwój i wyróżnić: żylaki pierwotne, żylaki wtórne (po przebytej zakrzepicy), żylaki o rzadkiej etiologii.

Spośród tych trzech rodzajów, najczęściej do czynienia mamy z żylakami pierwotnymi. Czym są wywoływane? Tłumacząc to z medycznego punktu widzenia, ich przyczyną jest niedobór tkanki sprężystej w ścianach naczyń żylnych. W efekcie żyły stają się mniej odporne na rozciąganie i pojawia się niewydolność zastawek oraz zaleganie większej ilości krwi w naczyniu i dalsze jego poszerzanie. W wyniku znacznego wzrostu ciśnienia krwi w żyłach, naciskają one coraz mocniej na nogi.

Powyższe najłatwiej jest wyobrazić sobie na przykładzie węża ogrodowego (żyła), do którego pod dużym ciśnieniem wpompowywana jest woda (krew). Aby umożliwić jej przepływ, wąż musi się rozciągać, a po transporcie cieczy, powraca do pierwotnego kształtu. Takie cykle może wykonywać dzięki temu, że jest elastyczny.

Podobnie zachowują się nasze żyły. W przypadku żylaków, naczynia rozszerzają się, jednak mają problem z powrotem do pierwotnego kształtu. Zwiększa się ciśnienie w naczyniach, następuje ich nieprawidłowe poszerzenie i pojawia się żylak widoczny zwykle w postaci niebieskiej, zgrubionej linii na skórze.

Co powoduje pierwotne żylaki nóg? Najczęściej są one domeną osób długo stojących – np. pracowników produkcji, fryzjerów czy chirurgów – i tych, które przez dłuższy czas narażają swoje nogi na zbytnie obciążenie. Dotyczy to np. kobiet w ciąży, sztangistów, lecz także osób otyłych.

Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi żylaków jest również zła dieta, bogata w tłuszcze nasycone oraz cholesterol, nadmierną ilość cukru, soli itp. O tym jak przyjemnie zrzucać kilogramy pisaliśmy ostatnio. Na żylaki wtórne narażone są osoby po przebytej zakrzepicy. Żylaki o rzadkiej etiologii (zbiorze przyczyn) pojawiają się najczęściej w wyniku wrodzonych lub nabytych przetok tętniczo-żylnych. Zalicza się do nich także Zespół Klippela-Trénaunaya.

Jeżeli na Twoich nogach pojawiają się tzw. pajączki, może to oznaczać żylaki nóg. Specjaliści są zgodni, iż pierwszych sygnałów nie należy lekceważyć. Innymi objawami towarzyszącymi niewydolności krążeniowej w naszych kończynach dolnych, na które warto zwrócić uwagę, są uczucie ciężkich, ołowianych nóg oraz opuchlizna najczęściej pojawiająca się w okolicach kostek. W przypadku, gdy utrzymują się one dłuższy czas, warto udać się do lekarza.

Trzeba wiedzieć, że żylaki nóg nie pojawiają się nagle. Ich rozwój rozłożony jest w czasie, a pierwsze sygnały o ich pojawieniu to tzw. okres przedżylakowy. Charakteryzuje się wspomnianą wyżej ciężkością nóg. U kobiet objaw ten może nasilać się w trakcie miesiączki. Osobom z objawami żylaków trudniej długo stać na nogach, szybciej się one męczą, a także wolniej regenerują. Na ich powierzchni pojawiać się mogą pierwsze zgrubienia, na skórze natomiast widać prześwitujące żyły. Podobne do tych np. na rękach po podnoszeniu ciężarów, jednak z tą różnicą, że żylaki po czasie nie znikają, a zaniedbane mogą rosnąć. W zaawansowanym stadium dochodzi do poważnego obrzęku całych nóg i pojawić się może nawet zatrzymanie krążenia, w efekcie prowadzące do martwicy tkanek.

Tak jak w przypadku każdej choroby, istnieją pewne czynniki prowadzące do żylaków nóg oraz sprzyjające ich rozwojowi.

Należy także wiedzieć, że istotne są tutaj takie czynniki, jak: rasa (żylaki nigdy nie pojawiają się u kobiet rasy czarnej), płeć oraz wiek. Pięć razy częściej na żylaki nóg chorują kobiety, które ukończyły 40. rok życia.

W przypadku żylaków nóg warto działać już we wcześniejszym stadium rozwoju choroby. Istotne jest nie tylko leczenie farmakologiczne, kosmetyczne czy kliniczne, lecz również zmiana trybu życia. Osoby cierpiące na żylaki nóg, a posiadające m.in. nadwagę czy będące otyłymi, powinny zmienić dietę oraz zmniejszyć masę ciała. W przypadku pań w odstawkę idą buty na obcasie i obcisła garderoba. Osobom dotkniętym żylakami nóg zaleca się ponadto rezygnację z używek powodujących rozwój choroby.

Zabiegi na żylaki nóg podzielić można na: kosmetyczne, operacyjne i domowe. Leczenie choroby polega głównie na poprawie krążenia i wydolności żył. Odbywać się to może w trzech drogach:

zachowawczo

farmakologicznie

operacyjnie

Przyjęta metoda zależna jest od stopnia rozwoju żylaków. Leczenie zachowawcze polega na stosowaniu kremów i maści zmniejszających obrzęki, a także noszeniu specjalnych podkolanówek, pończoch oraz rajstop przeciwżylakowych. Zaleca się również masaże, unoszenie kończyn, a także pomiary ciśnienia w celu śledzenia postępów.

Leczenie farmakologiczne żylaków nóg polega na podawaniu leków uszczelniających naczynia, głównie preparatów pochodzenia naturalnego. Zazwyczaj stosuje się wyciąg z rycyny lub kasztanowca lecz również: escynę, diosminę, hesperydynę, rutynę czy wyciągi z pestek winogron oraz owoców cytrusowych. Warto wiedzieć, że leki nie chronią przez zaawansowanymi zmianami chorobowymi, a mają na celu wspomaganie leczenia oraz eliminowanie bólu.

Leczenie operacyjne, tzw. flebologia, polega to zabiegi inwazyjne oraz coraz popularniejsze laserowe uswanie żylaków nóg. Flebologia oferuje usuwanie żylaków metodami chemicznymi, chemiczno-mechanicznymi, termicznymi oraz operacyjnymi. Wspomagana jest często leczeniem farmakologicznym

Należy wiedzieć, że nawet leczenie operacyjne żylaków nie zapobiega nawrotom i pojawiają się one u około 40 procent pacjentów. Dzieje się tak w wyniku pojawienia się niedomykalności zastawek w żyłach, które były jeszcze zdrowe przed operacją.

Najnowocześniejszą i najmniej inwazyjną metodą leczenia jest leczenie laserowe żylaków nóg (EVLT – ang. Endovenous Laser Treatment for Varicose Veins). Odbywa się przy zastosowaniu miejscowego znieczulenia i trwa od 30 do 60 minut. Leczenie laserowe polega na zamykaniu żylaków nóg światłem lasera. Pod wpływem ciepła ścianki zrastają się, krew w żylaku krzepnie i powstaje stan zapalny. Następnie chore naczynie jest stopniowo wchłaniane przez otaczające tkanki. Dzięki temu żylak całkowicie zanika.

Wskazania do laserowego leczenia żylaków metodą EVLT podzielić można na kilka grup:

I. anatomiczne i czynnościowe – wykazany podczas badań USG Doppler, refluks żylny lub lokalizacja anatomiczna żylaka dająca podstawy do zastosowania znieczulenia nasiękowego w jego okolicy

II. kosmetyczne – gdy wygląd żylaka z różnych przyczyn nie jest akceptowany przez pacjenta

III. kliniczne – gdy żylaki kończyn dolnych pogarszają jakość życia; pojawia się ból kończyn, uciążliwe pulsowanie nóg, swędzenie, skurcze nocne, krwawienia czy przewlekłe zmęczenie nóg i uczucie ciężkości w kończynach

Laserowe leczenie żylaków powinno być konsultowane ze specjalistą i to on wydaje opinie o jego zastosowaniu w terapii.

W przypadku profilaktyki żylaków nóg ważnym jest przede wszystkim wyeliminowanie czynników powodujących ich powstawanie i rozwój. Oto 6 zasad, których powinnaś przestrzegać, by uniknąć żylaków:

1. Dbaj o nogi – jeżeli masz stojącą pracę, zapewnij im odpoczynek po niej oraz na tyle, na ile to możliwe, staraj się im ulżyć w trakcie przerwy (trzymaj wysoko, noś wygodne obuwie, unikaj wysokich obcasów);
2. Więcej ruchu! Ćwicz swoje nogi – dzięki silnym mięśniom i dobremu krążeniu zmniejszasz ryzyko pojawienia się żylaków;
3. Jedz zdrowo – czynnikami sprzyjającymi żylakom nóg są brak w diecie błonnika i witaminy C oraz składników odżywczych dla Twoich komórek i mięśni. Zadbaj o ich obecność w pożywieniu. Unikaj tłuszczy nasyconych i cukru, a także nadmiaru soli. Wszystkie one mają zabójczy wpływ na Twoje naczynia krwionośne.
4. Uwaga z używkami – papierosy i alkohol zwiększają ryzyko wystąpienia żylaków. Nie od dziś wiadomo, że nikotyna i substancje smoliste odkładają sie w naszym organizmie, również w żyłach, a także zwiększają ciśnienie tętnicze i żylne. Alkohol natomiast uszkadza ścianki naczyń i zmniejsza ich wytrzymałość.
5. Noś luźne ubrania, unikaj obcisłych – wiadomo, że nie zawsze jest to możliwe. Podobnie jak nie zawsze zrezygnować możesz ze szpilek. Staraj się jednak dbać o swoje ciało, unikając obcisłych pończoch, rajstop czy dżinsów. Twoje nogi z pewnością Ci podziękują.
6. Kontroluj wagę i hormony – o ruchu oraz zdrowej diecie już pisaliśmy. Jeżeli są obecne w Twoim życiu, zapewne nie będziesz miała problemu z wagą. Uważaj jednak m.in. na tabletki antykoncepcyjne i inne czynniki mogące prowadzić do zaburzeń hormonalnych.

Tak jak o każdą część naszego ciała, również o nogi trzeba dbać, by nie zachorowały. Niestety, w niektórych przypadkach występowanie żylaków nóg uwarunkowane być może genetycznie. Faktem jest jednak, iż to Twoje działania w znacznej mierze mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na nie. Warto o tym pamiętać, gdy kolejną godzinę jesteś na nogach, w szpilkach i obcisłych rajstopach.