Melanina to grupa pigmentów, która stanowi naturalną ochronę przed działaniem promieniowania UV. Jej podstawowym zadaniem jest ochrona skóry. Dzięki niej szkodliwe wiązki promieniowania ultrafioletowego nie przenikają do głębszych warstw. Jeśli coś zakłóci ten proces, melanina rozkłada się nierówno i powstają przebarwienia skóry. Mogą mieć one różne odcienie i zróżnicowane kształty. Najczęściej są to brązowe plamy pojawiające się na twarzy osób dorosłych, ale także na czole, policzkach, nosie i nad górną wargą. Często spotykane są również przebarwienia na dłoniach, przedramionach, dekolcie i plecach. Należy mieć świadomość, że absorbowana ilość energii słonecznej kumuluje się w skórze z biegiem lat. Istnieją także inne czynniki sprzyjające zaburzeniu pigmentacji skóry. Są to przede wszystkim: zmiany hormonalne, zarówno fizjologiczne (ciąża), jak również spowodowane przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych lub innej kuracji hormonalnej. Przebarwienia skóry mogą towarzyszyć również chorobom wątroby, niedoczynności nadnerczy, nadczynności tarczycy, a także potrądzikowym stanom zapalnym. Powstają one także w wyniku przyjmowania leków i ziół fotouczulających, takich jak np. jeżówka, miłorząb, dziurawiec.
Najczęściej spotykane przebarwienia skóry to:
Piegi – są to plamy barwnikowe o równej powierzchni. Występują na poziomie skóry. Najczęściej rozsiane, umiejscowione głównie w okolicach odsłoniętych. Zazwyczaj pojawiają się u osób o jasnej karnacji, a zwłaszcza u właścicieli blond lub rudych włosów. Posiadanie piegów ma także charakter dziedziczny. Cechą charakterystyczną piegów jest blednięcie zimą oraz nasycanie się barwnikiem wiosną i latem pod wpływem promieni słonecznych. Z wiekiem piegi wykazują skłonność do ustępowania.
Ostuda – zazwyczaj brązowe, symetryczne plamy na policzkach, czole, rzadziej nad górną wargą lub na karku. Patogeneza tych przebarwień nie jest dokładnie poznana. Uważa się, że ostuda jest bezpośrednio powiązana z takimi stanami jak: ciąża, menopauza, zaburzenia miesiączkowania, stany zapalne przydatków, doustne leki antykoncepcyjne, przewlekłe choroby wątroby.
Plamy soczewicowate –wrodzone lub nabyte brązowe plamki rozsiane na skórze twarzy i rąk, klatce piersiowej, plecach. Plamy soczewicowate słoneczne powstają w wyniku działania promieni słonecznych, natomiast plamy soczewicowate starcze pojawiają się między 30 a 50 rokiem życia i w miarę upływu czasu plamy te mogą się powiększać i przybierać coraz ciemniejsze zabarwienie.
Przebarwienia skóry pozapalne – obejmują miejsca, gdzie wcześniej występowały zmiany trądzikowe, uczulenia, niektóre wysypki skórne (np. ospa wietrzna), oparzenia słoneczne, urazy.
Przebarwienia naskórkowe nie wymagają leczenia farmakologicznego, lecz z uwagi na defekt kosmetyczny, można je usunąć.Barwnik znajduje się zwykle w naskórku, lecz zdarzają się również przebarwienia skóry właściwej i postaci mieszane. Określenie poziomu, na którym jest najwięcej barwnika, ma ogromne znaczenie dla powodzenia leczenia. – Najlepsze efekty daje terapia skojarzona, polegająca na łączeniu profesjonalnej pielęgnacji domowej zaleconej przez kosmetologa lub dermatologa, a także zabiegów kosmetologicznych – mówi mgr kosmetolog Katarzyna Zasuń z kliniki Yasumi w Poznaniu – Do złuszczania przebarwień najczęściej stosuje się pilingi chemiczne, np. kwas migdałowy i glikolowy. Płytkie przebarwienia skóry można likwidować mechanicznie, z pomocą mikrodermabrazji, głębokie stosując nowoczesne lasery (E-Light) oraz mezoterapię mikroigłową frakcyjną Beauty M. Do użytku domowego zaleca się rozjaśniające kosmetyki zawierające m.in. arbutynę, ekstrakt z tarczycy bajkalskiej i morwy białej, witaminę C i jej pochodne. Po kuracji pozostaje skłonność do przebarwień. Aby do nich nie dopuścić, należy chronić skórę przed słońcem. Codziennie przez cały rok należy używać kremów pielęgnacyjnych z filtrem SPF 30.
