Przegroda nosowa to po prostu przegroda nosa, która dzieli ten pojedynczy narząd na dwie części. Prawidłowo umiejscowiona i zbudowana przegroda nosowa powinna znajdować się pośrodkowo w jamie nosowej i składać z trzech warstw: błoniastej (skórnej, stanowiącej początkowy odcinek przegrody, widoczny pomiędzy nozdrzami), chrzęstnej i kostnej. Wszelkie nieprawidłowości w budowie przegrody mogą w mniejszym lub większym stopniu wpływać na drożność jamy nosowej, a co za tym idzie – jej funkcjonalność. Jedynym sposobem leczenia krzywej przegrody nosowej jest operacja. 

Gdzie się znajduje i za co odpowiada przegroda nosowa?

Przegroda nosowa umiejscowiona jest pośrodku jamy nosowej, którą dzieli na pół. Początkowy odcinek przegrody nosowej jest widoczny gołym okiem – to fragment skóry pomiędzy dwoma nozdrzami. Nawet jeśli przegroda nosowa jest skrzywiona – ten jej fragment wcale nie musi być zdeformowany, a nozdrza mogą być symetryczne. Dalej przegroda nosowa składa się z dwóch głównych części: położonej zewnętrznie części chrzęstnej oraz położnej wewnętrznie części kostnej. Przegroda nosowa pokryta jest w całości błoną śluzową i nabłonkiem migdałowym, a jej górna część, stanowiąca fragment okolicy węchowej – nabłonkiem węchowym. Przegroda nosowa dzieli całą jamę nosową na dwie części – przy prawidłowej budowie anatomicznej, te części powinny być równe lub prawie równe. Istotną informacją jest również fakt, że przegroda nosowa kształtuje się u człowieka dość długo – proces ten uznaje się za zakończony w wieku 20-25 lat. 

Funkcją przegrody nosowej jest zapewnienie symetrycznej drożności jamie nosowej, a co za tym idzie – prawidłowej funkcjonalności tego narządu. Do najważniejszych zadań przegrody nosowej należą: oczyszczanie, nawilżanie oraz ogrzewanie lub schładzanie powietrza. Tylko właściwie drożna przegroda nosowa gwarantuje odpowiednią ilość wdychanego powietrza, a co za tym idzie – tlenu, niezbędnego do prawidłowej pracy całego organizmu (z układem oddechowym na czele). 

Jakie są przyczyny i objawy krzywej przegrody nosowej?

Idealnie symetryczna przegroda nosowa? Takie w zasadzie nie występują. Nieznaczne skrzywienia nie są w żaden sposób odczuwane i nie stanowią problemu. Wszelkie większe skrzywienia przegrody sprawiają jednak, że zmienia się drożność nosa. W skrajnych przypadkach – jedna z części nosa może być niedrożna lub drożna w minimalnym stopniu. Krzywa przegroda nosowa może być uwidoczniona również na zewnątrz, w skrzywieniu całego nosa – dzieje się tak najczęściej w sytuacjach, gdy przyczyną skrzywienia jest przebyty uraz. Jakie mogą być przyczyny skrzywionej przegrody nosowej i jakie objawy może ona dawać? 

Przyczyny krzywej przegrody nosowej

Skrzywienie przegrody nosowej może dotyczyć zarówno jej części chrzęstnej, jak i kostnej, a przyczyny skrzywienia dzielimy na wrodzone i nabyte. Wrodzone przyczyny skrzywienia przegrody nosowej to m.in. zachwianie tempa wzrostu przegrody w stosunku do wzrostu kości czaszki (w życiu płodowym) oraz uszkodzenie przegrody nosowej podczas akcji porodowej. Nabyte przyczyny skrzywienia przegrody nosowej wiążą się najczęściej z różnego rodzaju urazami, np. podczas uprawiania sportów – uszkodzona przegroda nosowa może się wówczas niesymetrycznie zrosnąć. 

Objawy krzywej przegrody nosowej

Do najczęściej występujących objawów krzywej przegrody nosowej należą:

• różnego rodzaju zaburzenia funkcjonalności nosa / jamy nosowej, przede wszystkim w swobodnym oddychaniu (uczucie zatkania nosa – połowiczne lub całkowite), ale również czuciu zapachów;
• przewlekły katar;
• często występujące krwawienia z nosa (o niezidentyfikowanej etiologii);
• częste bóle głowy;
• nawracające zapalenia kanalików łzowych, zatok (przede wszystkim przynosowych), gardła i ucha środkowego;
• zaburzenia snu i chrapanie;
• zaburzenia słuchu i emisji głosu (tzw. mowa nosowa).

Należy podkreślić, że część objawów jest niejednoznaczna i może świadczyć o innych, poważniejszych chorobach lub po prostu alergiach, bądź sezonowych przeziębieniach. 

Jakie są wskazania do zabiegu prostowania przegrody nosowej?

Jedyną metodą leczenia krzywej przegrody nosowej jest septoplastyka. Septoplastyka umożliwia operacyjne skorygowanie kształtu przegrody nosowej, które prowadzi do przywrócenia jamie nosowej odpowiedniej funkcjonalności. 

Wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu septoplastyki mogą być:

• uciążliwe chrapanie i problemy ze snem;
• bezdech senny (stanowiący zagrożenie dla zdrowia i życia);
• odczuwalny dyskomfort spowodowany utrudnionym oddychaniem (jedno lub obustronnym);
• upośledzenie powonienia (jedno lub obustronne);
• nawracające infekcje: kanalików łzowych, zatok, gardła i ucha środkowej (w tym przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha);
• deformacja przegrody nosowej – pourazowa lub pozapalna;
• planowane leczenie ortodontyczne (w niektórych przypadkach).

Do zabiegu septoplastyki kwalifikuje pacjenta lekarz laryngolog. Operacji raczej nie przeprowadza się u osób poniżej 20-25 roku życia (ze względu na długi okres kształtowania się przegrody nosowej). Każdy pacjent, który decyduje się na zabieg septoplastyki, musi liczyć się z ryzykiem związanym ze znieczuleniem i operacją. Nie da się również wcześniej przewidzieć w stu procentach efektów operacji – objawy krzywej przegrody nosowej mogą całkowicie ustąpić lub zostać jedynie w mniejszym bądź większym stopniu zminimalizowane. 

Operacja i rekonwalescencja po korekcie przegrody nosowej

Zabieg septoplastyki wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu ogólny (tylko w wyjątkowych sytuacjach – w znieczuleniu miejscowym). Po operacji pacjent nie doświadcza najczęściej żadnych odczuć bólowych lub jest to ból o małym, bądź średnim natężeniu, który można bez problemu złagodzić za pomocą ogólnodostępnych środków przeciwbólowych. Poważny dyskomfort wiąże się z koniecznością założenia tzw. tamponady do przewodów nosowych – to specjalny opatrunek uciskowy, który ma zapobiegać krwawieniu. Tamponada zakładana jest zazwyczaj na 24-48 godzin, w ciągu których pacjent zmuszony jest do oddychania przez usta. Końcowy efekt zabiegu odczuwalny jest w ciągu około miesiąca po operacji – to czas niezbędny dla całkowitego ustąpienia wszelkich obrzęków. 

Ile kosztuje taka korekta?

Korekta krzywej lub złamanej przegrody nosowej jest zabiegiem refundowanym przez NFZ. Jednak terminy operacji są dość odległe. Zabieg septoplastyki można również przeprowadzić w jednej z renomowanych prywatnych klinik medycznych, co jednak wiąże się z wydatkiem rzędu 3-5 tyś złotych (w zależności od wybranej kliniki oraz rozległości i poziomu skomplikowania operacji). Jeżeli zależy nam na wysokiej jakości zabiegu przeprowadzonym w możliwie jak najbliższym terminie – możemy skorzystać z pożyczki medycznej i opłacić septoplastykę w ratach. Taką możliwość dają np. Mediraty.