Leniwe oko. Czy można je leczyć?

Czy wszystkie nieużywane narządy zanikają? Trudno to sobie wyobrazić w odniesieniu do oczu. Nie dzieje się przecież tak, że u ludzi ślepych w pewnej chwili znikają gałki oczne. Są one raczej, mówiąc kolokwialnie, nieczynne. Czasami dzieje się jednak tak, że nerwy wzrokowe oraz mięśnie odpowiedzialne za ruch oczu, ulegają osłabieniu. Oko może stać się nie tylko słabe, ale również leniwe. Np. zezować lub mieć problemy z akomodacją.

Co dzieje się wówczas, gdy jedno z pary oczu widzi lepiej od drugiego? Pojawić się może amblyopia, czyli tzw. leniwe oko, przez niektórych określane jako oko uciekające. Druga nazwa nie jest zresztą przypadkowa. Słabsza gałka oczna z czasem zezuje i rozleniwia się. W związku z tym pojawia się zaburzona zdolność widzenia.

Jeżeli zauważasz u siebie, że jedno z oczu ucieka lub widzisz nim gorzej, skontaktuj się ze specjalistą. Leniwe oko to ryzyko nawet utraty wzroku! W przypadku niepodjęcia stosownego leczenia, uciekające oko wiązać się może z nieodwracalnymi zmianami. Jedyny ratunek tkwi wówczas w operacji. Zobacz także jakie inne dolegliwości oczu możesz poprawiać samodzielnie.

Leniwe oko polega na osłabieniu zdolności widzenia w jednej z gałek ocznych. Powstaje w następstwie zeza lub innych różnic w mocy optycznej. Wówczas jedno z oczu, te widzące lepiej, staje się dominującym, a drugie leniwym. Najpowszechniejsze objawy to nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych lub oko uciekające na bok.

Jakie są przyczyny powstawania uciekającego oka u dzieci i dorosłych? Amblyopatia to następstwo słabej lub nieprawidłowo wykształconej współpracy między okiem a mózgiem. I tyle na razie wiadomo. Wiadomo też, że dochodzić może do niej nawet pomimo prawidłowej budowy gałki ocznej. Co robić, gdy istnieją podejrzenia, że Ty lub Twoje dziecko może cierpieć na leniwe oko?

Amplyopatia stwierdzana jest przez lekarza okulistę. Najpierw bada on ostrość i zdolność widzenia obu oczu za pomocą przyrządów optycznych. Badanie składa się z dwóch części:

• Sprawdzeniu ustawienia oczu oraz ich ruchomości w kierunkach spoglądania.
• Testu zasłaniania, wykonywanego z odległości dalszej i bliższej. Odbywa się on z naprzemiennym zasłanianiem lewego i prawego oka, a pacjent patrzy na wprost na punkt wskazywany przez lekarza.

Dla uzyskania dokładniejszych wyników okulista aplikuje doocznie specjalne kropelki. Do pozostałych badań na leniwe oko należą m.in.:

• badanie ostrości wzroku z bliska i w dal,
• obiektywne badanie refrakcji (oftalmometria, skiaskopia),
• badanie fiksacji,
• badanie przedniego i tylnego odcinka gałek ocznych,
• badanie widzenia obuocznego,

Po stwierdzeniu, że pacjent ma uciekające oko, lekarz rozpoczyna proces leczenia. Niestety, jest on długotrwały i trudny. Leczenie amblyopatii polega głównie na zasłanianiu oka dominującego w celu pobudzenia do pracy słabszej gałki ocznej. Wygląda nieco inaczej u dzieci i dorosłych. Istotnym jest jednak, by proces ten rozpocząć jak najwcześniej. Zespół leniwego oka prowadzić może bowiem do poważnych i nieodwracalnych zaburzeń widzenia. Z utratą wzroku włącznie.

Leniwe oko u dorosłych często bywa przyczyną nieleczonego zaburzenia wzroku w wieku dziecięcym. Im wcześniej rozpozna się uciekające oko u dziecka, tym większa szansa na sukces. Terapię należy rozpocząć jeszcze przed 8. rokiem życia. Co jednak robić, gdy zaniedbań nie możesz już cofnąć?

Niestety, jeżeli amblyopatia nie zostanie wyleczona zawczasu, wada pozostaje na całe życie. Chory nie jest w stanie widzieć prawidłowo nawet przy założonych okularach korekcyjnych. Prowadzi to do widzenia obuocznego, czyli trójwymiarowego. Nie bywa skutecznym tradycyjne leczenie polegające na stosowaniu zaślepki oraz specjalnych kropel. Niektórzy specjaliści stosują obecnie nowatorskie rozwiązania w leczeniu leniwego oka u dorosłych. Związane są z zaawansowaną techniką komputerową i wirtualną rzeczywistością. Ich skuteczność nie jest jednak potwierdzona.

Leniwe oko. Operacja u dorosłych

Jedynym rozwiązaniem na leniwe oko u dorosłych okazuje się być operacja. Jeżeli przyczyną niedowidzenia jednego oka jest rozpoznana choroba, należy dążyć do jej usunięcia. Są to głównie: operacja zaćmy wrodzonej oraz operację korygującą opadanie powieki. Kiedy indziej niezbędna jest interwencja chirurga. Zabieg operacyjny na leniwe oko polega na wzmocnieniu lub osłabieniu określonych mięśni oczu.

Rozwiązaniem na leniwe oko u dorosłych może być także laserowa operacja wzroku. Tutaj należy jednak skonsultować się wcześniej z okulistą i optometrystą. Tylko specjalista może bowiem stwierdzić, czy laser w leczeniu amblyopii może przynieść pożądane skutki.

Aby wyleczyć leniwe oko u dziecka, należy zacząć jeszcze zanim ukończy ono 8-10 lat. Profilaktykę zaleca się jeszcze w wieku niemowlęcym, gdy rodzice zauważają jakiekolwiek niepokojące objawy. Specjaliści są zgodni, że zbyt późno podjęte działania skutkują brakiem znaczącej poprawy, a obniżona ostrość wzroku staje się  nieodwracalna.

Leniwe oko u dziecka poleca głównie na noszeniu korekcyjnych okularów bądź soczewek kontaktowych. Stosuje się obturację, czyli zasłanianie oka zdrowego specjalnymi zaślepkami lub antyalergicznymi plastrami korekcyjnymi. Skuteczna jest także metoda penalizacji polegająca na zmniejszaniu ostrości wzroku zdrowej gałki ocznej. Polega na zakraplaniu atropiny oraz wprowadzeniu szkieł o ostrości niewłaściwej dla zdrowego oka.

Leczenie leniwego oka u dziecka związane jest również z wykonywaniem zaleconych przez lekarza ćwiczeń. Zaliczyć należy do nich:

• Ćwiczenia celownicze – najprostsze i najpowszechniejsze, wykorzystujące koordynację oko-ręka. Leczenie leniwego oka u dziecka polega tutaj na wykorzystywaniu słabszej gałki ocznej podczas takich zajęć jak rysowanie, malowanie czy wykonywanie innych czynności manualno-artystycznych.
• Ćwiczenia pleoptyczne – polega na olśnieniu siatkówki w niedowidzącym oku i wykonywane jest za pomocą specjalnych przyrządów: pleoptoforu oraz eutyskopu. W ćwiczeniach pleoptycznych oddziałuje się na oko silnym światłem, by nauczyć go prawidłowego widzenia i dostosowywania ostrości.
• Ćwiczenia lokalizacji – związane z ćwiczeniami pleoptycznymi, pozwalające na uzyskanie ustawienia oka, w którym fiksuje ono plamką i lokalizuje wrażenia wzrokowe na wprost.
• Ćwiczenia w niedowidzeniu z powodu zeza – dążące do uzyskania prostego ustawienia oczu. Stosowane są wówczas, gdy przyczyną niedowidzenia jest oko zezujące, a związane są głównie z wymuszaniem jego odpowiedniego ustawienia. Np. poprzez patrzenie we wskazany punkt (np. palec, rękę, długopis itp.) z odległości bliższej i dalszej.

Z pomocą w leczeniu zespołu leniwego oka przychodzą także… gry komputerowe. Najnowsze badania wykazały, że dzięki angażowaniu zmysłu wzroku następuje u pacjenta zaangażowanie oka słabo widzącego. Korekcja za pomocą wirtualnej rzeczywistości osiąga niekiedy rezultaty lepsze od obturacji. Gra komputerowa uaktywnia bowiem oboje oczu i powoduje, że mózg zaczyna równolegle odbierać od nich bodźce wzrokowe. Co więcej, gry bywają skuteczne również w korekcji wzroku u osób dorosłych. To właśnie w ich w wykorzystaniu wirtualnej rzeczywistości upatruje się możliwości skutecznego leczenia uciekającego oka u nastolatków u osób po 18. roku życia.

Trudno określić, ile może kosztować cały proces leczenia leniwego oka u dzieci i dorosłych. Jest on długotrwały i przewiduje różne zalecenia. Znacznie droższy może być u drugiej grupy, ponieważ często wiąże się z operacją oczu.

Skutecznymi zabiegami wspomagającymi leczenie leniwego oka lub też wymaganymi w tym procesie, mogą być leczenie zeza oraz laserowa operacja wzroku. Cena operacji zeza u dzieci wynosi od 1900 do nawet 3000 zł. U osób dorosłych leczenie zeza to koszt wahający się w granicach 2200–3500 zł. Natomiast laserowa operacja wzroku kosztować może od 2800 do nawet 6000 zł. W zależności od wybranej metody i kliniki, w której zdecydujemy się wykonać zabieg. Z kolei operacje zaćmy czy na opadanie powieki mogą być refundowane przez NFZ.

Na taką operację nie każdy może sobie pozwolić, dlatego warto korzystać z możliwości jakie dają płatności ratalne. Poniżej sprawdzisz jaka byłaby wysokość rat za wybraną operację.