Grzybica stóp – zapobieganie i leczenie

Grzybica stóp nazywana jest chorobą cywilizacyjną naszych czasów. Szacuje się, że aktualnie dotyka ona nawet około 30 proc. społeczeństwa.

W poniższym artykule dowiesz się nie tylko tego jak wyglądają objawy i przebieg tej przykrej dolegliwości, ale również tego, gdzie szukać pomocy w razie zakażenia i jak dbać o siebie, by zminimalizować ryzyko zachorowania.

Przyczyny zachorowań na grzybicę stóp.

Grzyby rozwijają się w miejscach ciepłych i wilgotnych, dlatego główną przyczyną zapadania na grzybicę jest niestety nieodpowiednia higiena, która powoduje przegrzewanie i wilgocenie stóp.

Grzybicy sprzyja niedokładne wycieranie ciała po kąpieli, noszenie skarpet i rajstop z syntetycznych materiałów, a także zbyt ciasne, i nieprzewiewne obuwie. Dodatkowym czynnikiem są także urazy i zadrapania umiejscowione na stopach, gdyż pozwala to grzybom na wniknięcie w głąb skóry.

Kto najczęściej choruje? Jak można się zarazić?

Co ciekawe, na grzybicę stóp zdecydowanie najczęściej zapadają mężczyźni, jednak jest ona też częstą dolegliwością kobiet w ciąży oraz tych, które stosują niektóre leki, na przykład sterydy.

Najbardziej narażone zakażeniem są osoby zmagające się ze wzmożoną potliwością, osoby z nadwagą i otyłością, reumatyzmem, cukrzycą, nowotworem, miażdżycą lub po przeszczepie. Choć skłonność do zapadania na grzybicę może być też po prostu dziedziczna.

Jak unikać choroby i zapobiegać zarażeniu grzybicą?

W każdym przypadku najważniejsze jest zadbanie o odpowiednią higienę stóp.

Pamiętaj zatem by:

• Na basenach, saunach, solariach i w publicznych prysznicach zawsze mieć na nogach ochronne klapki. (Jeśli jest się częstym bywalcem takich miejsc, można stosować również pudry przeciwgrzybicze, lub dezynfekcję obuwia i ręczników.)
• Nosić skarpety z naturalnych tkanin.
• Nosić zawsze dobrze dobrane rozmiarem, niezbyt ciasne buty z oddychającego materiału, najlepiej skórzane.
• Codziennie myć dokładnie stopy.
• Używać tylko i wyłącznie swojego ręcznika.
• Dokładnie osuszać stopy ręcznikiem po każdej kąpieli.
• Codziennie dbać o to, by przed powtórnym założeniem, buty wyschły z nawet minimalnych zawilgoceń.

Jak wyglądają objawy grzybicy stóp, jak ona przebiega i czym grozi?

Najczęstsze objawy grzybicy stóp to:

• Złuszczająca się skóra na palcach lub/i podeszwach stóp
• białe lub żółtawe grudki lub pęcherzyki na palcach i w przestrzeniach między nimi
• swędzenie stóp
• zaczerwienienie
• pieczenie
• brzydki zapach stóp
• wzmożona potliwość stóp

W przypadkach zaawansowanie rozwiniętej choroby pojawiają się trudne do zagojenia rany, owrzodzenia i pęknięcia skóry. U chorych z obniżoną odpornością może wystąpić nawet gorączka lub zapalenie naczyń chłonnych.

Rodzaje grzybicy stóp:

Grzybica stóp jest chorobą niejednorodną, oznacza to, że może przebiegać różnie i przybierać różne postaci, w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta. Wyszczególnia się jednak kilka podstawowych form tego schorzenia. 

Grzybica międzypalcowa – nazywana również stopą atlety, gdyż najczęściej dotyka sportowców. Jak jej nazwa wskazuje, dotyczy przestrzeni między palcami (zazwyczaj zaczyna się między palcem czwartym a piątym), ale zdarza się, że dotyka nawet całej powierzchni stopy.

Zakażona skóra jest zaczerwieniona, może się łuszczyć, swędzieć, sprawiać wrażenie wilgotnej, piec, wydzielać nieprzyjemny, ostry zapach. Grzybica międzypalcowa bardzo często bezpośrednio prowadzi do grzybicy paznokci. 

Grzybica potnicowa – objawia się występowaniem drobnych krostek, grudek lub pęcherzyków, które mogą się skupiać w większe zmiany chorobowe. Ta odmiana grzybicy dotyka zazwyczaj części podeszwowej stopy.

Pęcherzyki pękają, powodując ból i świąd. Niestety pęknięte zmiany często wtórnie infekują się bakteryjnie, czego objawem jest zmiana zabarwienia wyciekającej wydzieliny, z przezroczystej, na ropną – białawą lub lekko żółtą. 

Grzybica złuszczająca – zmiany chorobowe przy tym rodzaju zakażenia mają postać nadmiernych zrogowaceń skóry. Staje się ona twarda, mało elastyczna, skłonna do pękania.

Ta odmiana choroby często dotyka pacjentów z cukrzycą i choć nie charakteryzuje się mocnym świądem, zazwyczaj towarzyszy im grzybicza infekcja paznokci. Cukrzycy narażeni są również na bardzo rzadką i niezwykle uciążliwą wrzodziejącą grzybicę stóp, której przebiegowi towarzyszy powstawanie niezwykle bolesnych owrzodzeń.

Grzybica z odczynem alergicznym – grzybica może też spowodowana uczuleniem. Objawia się zaczerwienieniem, swędzeniem, małymi grudkami bądź pęcherzykami. 

Diagnostyka i leczenie grzybicy stóp.

W każdym przypadku, gdy zauważymy niepokojące nas zmiany na skórze stóp, należy jak najszybciej udać się do lekarza dermatologa. Jest to bardzo ważne, gdyż grzybica rozprzestrzenia się szybko i jest zakaźna.

Podstawą postawienia diagnozy przez lekarza jest wykonanie badania mykologicznego. Polega ono na pobraniu zeskrobin ze zmian chorobowych, które lekarz bada bezpośrednio, oglądając pod mikroskopem, a następnie hoduje pobrany materiał w warunkach laboratoryjnych na szklanych płytkach. Jeśli po kilku dniach z materiału zostaje wyhodowany grzyb, nie ma wątpliwości co nam dolega.

Leczenie. 

Leczenie grzybicy stóp powinno być podjęte jak najszybciej po rozpoznaniu i bezwzględnie doprowadzone do samego końca czasu wskazanego przez lekarza.

Chcąc wyleczyć grzybicę stóp niezbędne jest zastosowanie leków antygrzybicznych.

W większości łagodniejszych w przebiegu przypadków, zaleca się preparaty do stosowania zewnętrznego, aplikowane  samodzielnie przez pacjenta bezpośrednio na zmiany skórne (aerozole lub maści). Czasami lekarz zaleca połączenie preparatów naskórnych z doustnymi lekami przeciwgrzybiczymi, nierzadko w połączeniu z antybiotykami.

Długość leczenia.

Leczenie grzybicy stóp trwa zazwyczaj przez okres dwóch do czterech tygodni.

Pamiętaj, że jeśli po rozpoczęciu leczenia nie zaobserwujesz poprawy, a po upłynięciu czasu przyjmowania leków objawy nie ustąpią całkowicie, należy niezwłocznie wybrać się jeszcze raz do specjalisty!