Długotrwałe opalanie niesie ze sobą ryzyko oparzeń słonecznych. Jak skutecznie chronić skórę, by do nich nie doszło? Poznaj sposoby na to, jak je złagodzić oraz dowiedz się, co pomaga na oparzenia słoneczne i jak je leczyć.
Spis treści
Oparzenia słoneczne. Ile trwa regeneracja?
W trakcie długotrwałego opalania, tzw. kąpieli słonecznej, nasza skóra narażona jest na promieniowanie UV pochodzące z promieni słonecznych. Oparzenia słoneczne to nasilony rumień skóry, objawiający się pieczeniem, nierzadko również swędzeniem. W poważniejszych przypadkach pojawić się mogą bąble i obrzęk, niekiedy także wysypka. Szczególnie kłopotliwe bywają oparzenia słoneczne na plecach.
Powinnaś wiedzieć, że każde opalanie bez filtra niesie ze sobą duże ryzyko poparzeń występujących zwykle w 3 stopniach:
- Oparzenia słoneczne 1. stopnia – są najpowszechniejszymi wśród oparzeń i dotyczą zewnętrznej warstwy skóry, czyli naskórka. Pojawia się na nim rumień lub obrzęk, jest również zaczerwieniony. Zmiany oparzeniowe powinny ustąpić po kilku dniach.
- Oparzenia słoneczne 2. stopnia – są o wiele groźniejsze, ponieważ oprócz naskórka dotykają także skóry właściwej. W ich obrębie tworzą się bolesne pęcherze z wodą, która zbiera się, aby pomóc naszemu organizmowi się schłodzić. Oparzenia słoneczne 2. stopnia mogą goić się nawet do kilku tygodni i związane są z powikłaniami, m.in. wstrząsem organizmu, podczas którego spada ciśnienie krwi, występować mogą drgawki, zamroczenie czy nadpobudliwość mięśniowo-nerwowa.
- Oparzenia słoneczne 3. stopnia – aby do nich doszło, musielibyśmy bardzo długo być narażeni na działanie promieni słonecznych. W przypadku oparzeń 3. stopnia wymagane jest udzielenie pierwszej pomocy i hospitalizacja ze względu na zagrożenie życia. Konsekwencją są martwica tkanek, zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej oraz procesów regulacji temperatury naszego ciała. Większość zmian jest nieodwracalna. Na szczęście, do tego typu oparzeń w wyniku opalania się zwykle nie dochodzi.
Oparzenia słoneczne. Jak złagodzić? Co na oparzenia?
Oparzenia słoneczne należy łagodzić oraz leczyć. Jeżeli do nich u Ciebie, masz do wyboru farmakologię jak również domowe sposoby na oparzenia słoneczne. Co zalecają lekarze, a co możesz zrobić sama?
W przypadku, gdy na Twojej skórze dojdzie do poparzeń – szczególnie tych poważniejszych – specjaliści zalecają przyjęcie leku przeciwbólowego (zawierającego paracetamol, ibuprofen lub kwas acetylosalicylowy), a następnie umycie skóry letnią wodą (nie powinna być zimna!) oraz przyłożenie chłodnego okładu. Możesz także skorzystać z dostępnych w aptece maści na oparzenia, stosując ją nawet kilka razy w ciągu dnia. Pamiętaj, że podrażniona skóra jest skłonna do alergii, dlatego zaleca się stosowanie kremów hipoalergicznych! Dobrym rozwiązaniem może okazać się np. krem z aloesem.
Co stosować na oparzenie w domu? O niektórych domowych sposobach z pewnością słyszałaś, jednak przypomnimy Ci je, gdyby któryś uleciał z Twojej pamięci. Najlepszymi wśród tych, które z powodzeniem stosowały nasze babcie czy mamy.
Domowe sposoby na oparzenia słoneczne. Co jest dobre?
Domowe sposoby na oparzenia słoneczne to zabiegi wykorzystujące głównie naturalne właściwości roślin, warzyw czy pożywienia. Znane są od czasów, gdy nie było jeszcze aptek, a z oparzeniami trzeba było sobie jakoś radzić. Co jest dobre i co pomaga najbardziej? Oto 10 domowych sposobów na oparzenia słoneczne:
- Kefir – z pewnością słyszałaś o okładach z kefiru lub zsiadłego mleka. To chyba najpopularniejszy domowy sposób na oparzenia słoneczne, który możesz stosować tam, gdzie jest to potrzebne.
- Owsianka – domowy sposób podobnie stary jak okłady z kefiru. Płatki owsiane mają właściwości przeciwzapalne, łagodzą ból i opuchliznę. Namocz je i obłóż nimi poparzoną skórę.
- Okład z aloesu – sok z tej rośliny ma działanie przeciwzapalne oraz przeciwutleniające. W zastępstwie pomocny może być również wspominiany wcześniej krem z apteki zawierający aloes.
- Ocet jabłkowy – pomoże przywrócić skórze odpowiednie pH, łagodzi również swędzenie.
- Pomidory – brzmi dziwnie? Okazuje się, że są jednym z najlepszych środków na oparzenia!
- Krem do golenia – zawarty w nich mentol powinien uśmierzyć pieczenie, natomiast zawarte w kremach witaminy i składniki dodatkowe działają na skórę regenerująco. Zwróć uwagę na nieco droższe kremy oraz to, co zawierają.
- Ziemniaki – ich antybakteryjne właściwości powinny pomóc w regeneracji skóry. Plasterki ziemniaków, a nawet warzywa starte na tarce przykładaj w oparzone miejsca.
- Miód – po nałożeniu na skórę zaraz po oparzeniu może zapobiec pojawianiu się na niej pęcherzy.
- Kompres z sody oczyszczonej – wymieszaj wodę z sobą i przygotuj kompres z tej mieszanki, a następnie pozostaw na skórze. Dzięki temu stworzysz jej środowisko alkaliczne (o kwaśnym odczynie) zapewniające ulgę.
- Witamina C i E – jeżeli cierpisz na oparzenia słoneczne, przyjmuj dodatkowo te dwie witaminy, mające zbawienne działanie dla naszej skóry.
Oparzenia słoneczne. Jak się chronić? Jakie filtry UV?
Jak najlepiej skutecznie chronić skórę przed oparzeniami słonecznymi? Odpowiedź brzmi: Zapobiegać im! Pamiętaj, że każde opalanie na tzw. żywca, a więc bez warstwy ochronnej i filtrów UV to narażenie skóry na oparzenia. Jak się chronić najlepiej?
Zasada nr 1 to kontrolowanie czasu, który przebywamy na słońcu, a także odpowiednia ochrona poszczególnych partii ciała. Jeżeli masz w planie opalanie na plaży, powinnaś zadbać o nakrycie głowy. Nie chodzi już o same oparzenia, ponieważ szczególnie na głowie pełnej bujnych włosów nie powinno do nich dojść, a raczej niedoprowadzenie do udaru słonecznego. Przykryj głowę nawet bluzką czy jakimkolwiek innym materiałem, możesz też sprawić sobie kapelusz, który z pewnością doda Ci na plaży uroku.
Zasada nr 2 to filtry UV. Jakie stosować? Wszystko zależy od tego, jak jesteś opalona i wrażliwa na promienie słoneczne. Kremy lub mleczka z filtrami powinno się nakładać około 20 minut przed opalaniem, by zdążyły wsiąknąć w skórę. Zabieg ten powtarza się co kilka godzin, jeżeli przebywasz na słońcu cały dzień.
Rodzaje filtrów UV. Jakie stosować? Co pomaga?
Promieniowanie ultrafioletowe (UV) dzieli się na trzy rodzaje, w zależności od stopnia długości jego fal:
- UVA – najgroźniejsze dla naszej skóry i najszybciej ją penetrujące, które w większych dawkach może momentalnie doprowadzać do zmian skórnych, a w ich wyniku do oparzeń słonecznych. Ich długotrwałe działanie może prowadzić nawet do poparzeń 3. stopnia.
- UVB – fale UVB są groźne dla naskórka i skóry właściwej, ich działanie może zatem przyczyniać się do powstania oparzeń 2. stopnia.
- UVC – najmniej inwazyjne dla naszej skóry, którego promieniowanie praktycznie całkowicie pochłania warstwa ozonowa Ziemi.
Dobry filtr UV powinien charakteryzować się szerokim zakresem pochłaniania wymienionych typów fal. Na rynku spotkasz kremy z filtrami o różnym natężeniu, jednak jak poznać, którego akurat należy użyć? Co pomaga i jakie stosować rodzaje filtrów UV? Zgodnie z podstawowym podziałem, wyróżniamy:
- fizyczne,
- chemiczne.
Pierwsze inaczej określane są również jako mineralne, ponieważ działają jak mikroskopijne lustra, odbijając promienie ultrafioletowe od naszej skóry. Drugie wykorzystują związki chemiczne do absorbowania określonych typów fal: oktokrylen (UVB), silatrisol (ochrona przed UVA i UVB), avobenzon (UVA) lub tinosorb M (filtr nowej generacji, chroni przed UVB i UVA). Skuteczne filtry UV to natomiast połączenie jednego i drugiego rodzaju.
Oparzenia słoneczne a filtry UV. Co oznacza skrót SPF?
Na opakowaniach filtrów UV znajdziesz również skrót SPF (z ang. Sun Protection Factor). Co oznacza? Jest to tzw. faktor kremu, wskazujący na to, ile czasu dłużej po zastosowaniu preparatu możemy przebywać na słońcu do momentu, aż na skórze pojawiać się zacznie rumieniec. I tak, zakładając, że wybierasz np. krem z filtrem o wartości SPF równej 10, możesz opalać się dłużej o 10 x 20 minut (blisko 3,5 godziny).
SPF określa również stopień, w jakim chroniona jest skóra przed promieniowaniem UVB. Pamiętaj jednak, że nawet wysoki faktor nie musi chronić jej całkowicie przed szkodliwym działaniem tych, natomiast nie wystarczy na ochronę przed szkodliwym działaniem fal UVA. Dlatego też powinnaś zwracać uwagę na wskaźnik ochrony umieszczony na opakowaniach i wybierać takie kremy i filtry, które na opakowaniu mają posiadają UVB i UVA. W przypadku drugiego typu oznaczenia, wskaźnik ochrony jest dodatkowo oznaczony skrótami IPD lub PPD (z ang. Imediate Pigmentation Darkening) i im wyższa jest jego wartość, tym skuteczniejszą ochronę posiada preparat.
Oparzenia słoneczne. Jaka ochrona i filtr UV?
Istotną kwestią przy doborze filtra UV jest także określenie swojej karnacji. Im jest ona jaśniejsza, tym wyższy filtr powinno się stosować. Istnieje 6 różnych fototypów, według których powinnaś określić, jaką ochronę wybrać:
- Fototyp 1: włosy rude, karnacja blada, opalenizna lekka i czerwona, częste poparzenia
- Fototyp 2: włosy jasny blond, karnacja jasna, opalenizna lekka i czerwona, dość częste poparzenia
- Fototyp 3A: włosy złoty blond, karnacja jasna, opalenizna jasny brąz, sporadyczne poparzenia
- Fototyp 3B: włosy jasny brąz, karnacja oliwkowa, opalenizna złota, rzadkie poparzenia
- Fototyp 4: włosy ciemny brąz, karnacja ciemna, opalenizna ciemna, brak poparzeń słonecznych
- Fototyp 5: włosy czarne, karnacja bardzo ciemna, opalenizna bardzo ciemna, brak poparzeń słonecznych
Dla fototypów 1 i 2 odpowiednie będą filtry o wartości powyżej 10, dla 3A i 3B – od 8 do 4, natomiast dla 4 i 5 typu wystarczające powinny być te o numerze od 3 do 4. Faktory od wartości SPF 50 określane są mianem sun blocker’ów, co nie oznacza jednak, że tworzą całkowicie nieprzepuszczalny ekran ochronny.
W poprzednim naszym artykule, znajdziesz dodatkowe informacje na temat fototypów skóry.