Czy aparat na zęby zmienia kształt twarzy?

Niektóre wady zgryzu można już usunąć u dzieci, ale nie wszyscy rodzice uważają noszenie aparatu przez ich pociechy za konieczne. Nie wszystkie wady z dzieciństwa można też zniwelować za pomocą aparatów ruchomych, dlatego aparat na zęby to dla wielu dorosłych jest jedynym sposobem na to, by cieszyć się pięknym uśmiechem. Stałe aparaty ortodontyczne przeznaczone są dla osób dojrzałych. Jednak wielu przyszłych pacjentów gabinetu ortodontycznego może mieć obawy związane z efektami leczenia. Ich niepewność związana jest także z wyglądem całej twarzy po zdjęciu stałego aparatu, ponieważ ten nie tylko zmienia ustawienie zębów, ale wpływa też na ustawienie żuchwy i szczęki.

Kiedy potrzebna jest interwencja ortodonty?

Aparat ortodontyczny przede wszystkim koryguje wady zgryzu i zapewnia piękny uśmiech. Nierówne zęby to jednak nie tylko problem estetyczny, ale także zdrowotny. Stłoczone zęby trudniej utrzymać w czystości, dlatego są bardziej narażone na próchnicę i stany zapalne przyzębia, szybciej się ścierają, są bardziej wrażliwe, nieprawidłowo rozcierają pokarm, co prowadzi do zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Wieloletnie gryzienie krzywymi zębami może powodować zmiany w stawach skroniowo-żuchwowych. Leczenie aparatem ortodontycznym likwiduje lub zmniejsza te problemy, a także pozwala na zastosowanie implantów w przypadku utraty zęba lub zębów.

Potrzebne jest leczenie ortodontyczne – co dalej?

Osoba, która zdecyduje się na podjęcie leczenia aparatem ortodontycznym, musi najpierw odwiedzić stomatologa, który wyleczy wszystkie zęby i zlikwiduje osad z kamienia. To kroki niezbędne do tego, by podczas używania aparatu nie doszło do infekcji i rozwoju próchnicy. Dopiero wtedy warto umówić się w gabinecie ortodonty. Podczas wizyty lekarz zleci wykonanie zdjęć rentgenowskich, które przedstawią stan szczęki i żuchwy i zrobi odciski, które posłużą do wykonania gipsowego modelu uzębienia. Model ten służy do wykonania aparatu. Ortodonta ustali też plan leczenia, który zależy od wielkości wady. Zakładanie tradycyjnego, stałego aparatu trwa około 60 minut. Lekarz ortodonta w tym czasie dobiera zamki, zakłada pierścienie lub tuby na zęby trzonowe, wprowadza w zamki drut, który sprawia, że zęby przemieszczają się. Pacjent może zdecydować się na założenie tradycyjnego aparatu stałego, ale może wybrać też nowoczesne i droższe modele, które są mniej widoczne na zębach. Zwykle noszenie aparatu trwa od kilku miesięcy do ponad 2 lat.

Działanie aparatu ortodontycznego

Aparat stały składa się z metalowych pierścieni, które przyklejane są do zębów trzonowych oraz zamków mocowanych na każdym zębie. Przewleczony przez nie drucik działa z określoną siłą, przesuwa zęby i obraca je. Zamki, które zwykle rzucają się w oczy, mogą być wykonane z mniej widocznych materiałów, takich jak metal, porcelana, akryl lub kryształ. 
Aparat ortodontyczny działa poprzez wywieranie nacisku na wybrane zęby i powoduje z czasem ich przemieszczanie. To proces, który wymaga bardzo dużo czasu, ponieważ kiedy ząb się przesuwa, w nowym miejscu zanika tkanka kostna, a narasta w miejscu, w którym ząb był poprzednio. Do odbudowy kości potrzeba wielu miesięcy, dlatego korzystanie z aparatu trwa długo i musi być związane z regularnymi kontrolami u ortodonty.

Efekty leczenia aparatem ortodontycznym

Usunięcie jakichkolwiek zębów, w szczególności czwórek górnych i dolnych, powoduje, że kształty twarzy mogą zmieniać się na niekorzyść: dochodzi bowiem to lekkiego zapadnięcia się policzków, uśmiech staje się węższy, a profil się spłaszcza. Stąd tak ważne jest, by pacjent miał pełne uzębienie i idealnie równo ułożone zęby. Najnowsze aparaty używane do prostowania zębów i korygowania zgryzu nie wymagają usuwania zębów, ale posiadają zamki i inne elementy, które w naturalny sposób przesuwają zęby i powodują, że tkanka kostna narasta w miejscach, w których uprzednio stał krzywy ząb. To z kolei sprawia, że wargi i policzki są lepiej podparte i stają się pełniejsze, a rysy twarzy wydają się bardziej atrakcyjne, bo buzia zyskuje młodzieńczego wyrazu. W wielu przypadkach więc stosowanie aparatu i prostowanie zębów zmienia pozytywnie kształt twarzy, a poprawa rysów jest stała. Dlatego efekty leczenia aparatem ortodontycznym nie tylko są widoczne przy uśmiechu.